Inventarisatie foto's Familiearchief #183 Stadsarchief Amsterdam
In de loop der tijd zijn daar diverse stukken uit vooral de 19e en 20e eeuw, aan toegevoegd. De nadruk van het archief heeft altijd op schriftelijke documenten gelegen. De aanwezige foto's zijn tot recentelijk niet opgenomen in de inventarisatie.
Eva van de Poll en Lisette Graswinckel brengen hier verandering in. De afgelopen jaren hebben zij dozen vol foto's genummerd en nog belangrijker getracht de personen op de foto's te achterhalen. Op deze manier kunnen documenten en foto's aan elkaar gekoppeld worden en kan daardoor een totaal beeld gecreëerd worden. Met grote precisie en geduld ontsluiten zij zo een stukje geschiedenis voor ons allemaal.
De eerste foto's dateren uit midden 19de eeuw. Het begint met portretten, wat later familieportretten en weer later ook buitenopnames en kiekjes van dagelijkse taferelen of reizen. De ontwikkeling van de fotografie is goed terug te zien in de collectie.
Het grootste gedeelte is inmiddels gereed en zal tzt toegevoegd worden aan de inventarisatie
Portretten Frans Hals blijken van Jan vd Poll & Duifje v Gerwen
Toen de twee portretten in 1885 het Rijksmuseum binnenkwamen als onderdeel van een legaat, koppelde directeur Frederik Obreen de namen Nicolaes Hasselaer (1593-1635) en Sara Wolphaerts van Diemen (1594-1667) aan de portretten. Rijksmuseumconservator 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst Jonathan Bikker heeft onlangs kunnen vaststellen dat de eerdere identificatie van de geportretteerden niet klopte. Testamenten van de klein- en achterkleinkinderen van Hasselaer en Van Diemen tonen aan dat de portretten onmogelijk in de verervingslijn passen. Bikker heeft het portret van Jan van de Poll vergeleken met later geschilderde portretten. Van Duifje van Gerwen zijn geen andere portretten bekend. Jan en Duifje zijn directe voorouders van Jan Stanislaus Robert van de Poll, die de schilderijen (als onderdeel van een grote collectie) in 1885 aan het Rijksmuseum schonk. Link naar het volledige artikel van het Rijksmuseum dd 3 juni 2024.
Jan was een succesvolle Houtkoper in Amsterdam en was meerdere malen Burgemeester. Daarnaast had hij vele (bij)functie, waaronder Schepen, Schout, Regent, Kerkmeester, Kolonel van de Burgerij, Opperman van de Voetboogdoelen, enz (zie voor de complete lijst a1).
Ondanks dat de portretten niet in het bezit van de PWQ Stichting zijn, is het goed en leuk nieuws dat we zo weer nieuwe afbeeldingen (en inzichten) hebben gekregen van enkele illustere voorvaders/moeders! Extra leuk is dat dit de enige (bekende) afbeelding is van Duifje van Gerwen.
Experiment fotoverbetering
Met behulp van de AI fotobewerkingsoftware FOTOR, aangevuld met een handmatige bewerking met behulp van de photoshop applicatie GIMP, is een foto uit ±1883, van Jkvr Maria Louise Jacoba Cecilia van de Poll (1858-1928), verbeterd. Het basismateriaal is een ovalen muurmedaillon met glas (N14), gemaakt door Photographisch Atelier G.L. Mulder.
Het resultaat is zeer bemoedigend en het lijkt alsof de foto zeer recentelijk is genomen. De PWQ Stichting heeft een groot fotoarchief (dat grotendeels nog gedigitaliseerd en gedocumenteerd moet worden). Sommige foto's zijn in een slechte staat en vrijwel te delicaat om te hanteren. De genoemde fotobewerkingstechieken kunnen enorm helpen tot het inzichtelijk maken van de grote collectie.
Nieuw boek: Post uit Zuid-Afrika
Jhr Hendrik van de Poll, zoon van Abraham Nicolaas Jan van de Poll en Cornelia Abrahamina de Neufville, is nog geen twintig als hij besluit om als boer in Transvaal een bestaan op bouwen. Hij vestigt zich in Groot-Suikerboschkop, het latere Dullstroom, bij een jonge kolonie van Hollandse emigranten. Hij schrijft regelmatig naar zijn broer en beide zusters in Den Haag.
Over zijn dertien jaren in Zuid-Afrika, de bouw van een watermolen, zijn huwelijk met Aaltje, de oorlogsdreiging en zijn deelname aan de strijd tegen de Britten in de Boerenoorlog, lezen we in meer dan 150 bewaard gebleven brieven.
Na de vrede in 1902, keert hij terug naar Nederland, waar Aaltje met vier kinderen al eerder vanuit een Engels concentratiekamp, aankwam. Hun oudste dochter overleed als een van de talloze kinderen in deze kampen. Hendrik is 36 als hij met vallen en opstaan een nieuw leven probeert op te bouwen in Nederland.
In een groot deel van deze biografie is Hendrik zelf aan het woord als hij schrijft over zijn reis naar Zuid-Afrika en over zijn leven als boer en molenaar met Aaltje, een Drentse boerendochter in een eveneens geëmigreerde familie. Gaandeweg wordt de berichtgeving fragmentarischer en deze stopt als in de Boerenoorlog alle communicatie onmogelijk wordt.
Alle oorspronkelijke brieven (van Henk, maar ook enkelen van Aaltje) zijn integraal opgenomen in het boek, ze geven een zeer direct en intiem beeld van het leven dat ze in Transvaal hebben gehad.
Nanne van de Poll is voormalig bestuurslid van de PWQ Stichting en heeft een groot aantal publicaties en boeken geschreven; voor een overzicht zie PWQ Publicaties.
Het boek is via de WINKEL van de PWQ site te bestellen
De PWQ Winkel is open!
Vanaf medio juni 2022 is de 'webshop' van de PWQ Stichting operationeel. Via het WINKEL menu kan gezien worden wat er te koop is, wat het kost en een uitleg hoe het gekocht kan worden. Vooralsnog gaat dit via het versturen van een email (naar Winkel@PWQ.nl) met de gewenste artikelen.
Er staan een paar leuke dingen te koop:
- Pollenpad boekje (historische wandeling door Amsterdam langs huizen van 9 generaties Pollen)
- PWQ Kaartspel (de afbeeldingen van de 'plaatjes kaarten' komen uit de PWQ collectie)
- 'Regentengeslacht in Beeld' (geschiedenis en collectie van de familie Van de Poll)
- 'Van Bol tot Veth' (zeer uitgebreide beschrijving van de portretverzameling van de PWQ Stichting).
Binnenkort zullen er nog meer (gebruiks)objecten te koop worden aangeboden. Dus: Watch this space!
Boekpresentatie door 'Zeister Historisch Genootschap'
Op dinsdag 31 mei 2022 heeft de boekpresentatie plaatsgevonden van een boek (en onderzoek) door JanHeim Heimel over de geschiedenis van de zogenaamde 'Zeister Tak' van de familie Van de Poll.
De laatste telg van dit deel van de familie (deel van de 'C-Tak') was Jkvr Joanna Margaretha Elisabeth van de Poll (1872-1970), ook genoemd 'Jo', 'Freule Jo', 'Tante Zus' of 'Tante Zus Zeist'. Met Tante Zus stierf een belangrijke tak van de familie uit, die niet alleen een grote impact op de stad Zeist heeft gehad, maar ook binnen de familie Van de Poll, door de nalatenschap van een enorme verzameling schilderijen, zilver, boeken, brieven, (familie)archief en 'prullaria'.
Joanna Margaretha Elisabeth was jongste kind van Frederik Harmen van de Poll (1823-1909) en Henriette Wilhelmina van de Poll (1829-1909). Jo had drie zusters en vier broers. Van haar zussen zijn Frederica Louise Henriette (1853-1946) en Louise 'Lou' Pauline (1857-1943) Hofdame geweest.
Tante Zus heeft (in haar leven), samen met haar broer Frederik 'Frits' van de Poll (1860-1937) twee Stichtingen opgericht: Van de Poll Wolters Quina Stichting (PWQ), en de Van de Poll Stichting, later het Zeister Historisch Genootschap (ZHG). Alles van het bezit dat een duidelijke link met Zeist had is bij de ZHG ondergebracht, het overige -breder familie- bezit bij de PWQ.
Het moet duidelijk zijn dat PWQ en ZHG een sterke historische band hebben.
Het boek "De Familie Van de Poll, de Zeister tak", ISBN 978-90-830027-5-0, is te bestellen via de website van het Zeister Historisch Genootschap (link).
Portret Steven Wolters uit 'Wereldstad' terug naar Depot
In verband met het vrijmaken van zaalruimte voor de tentoonstelling over de Gouden Koets (medio 2021) is het portret van Steven Wolters (1651-1704), geschilderd door Caspar Netscher, weer terug naar het depot. Het schilderij was onderdeel van de tentoonstelling “Wereldstad” van het Amsterdam Museum. Op de foto's is goed te zien dat het portret grondig wordt geinspecteerd door de experts van het Amsterdam Museum voordat het naar het 'transitodepot' gaat. Binnen enkele weken zal het schilderij naar PWQ's Depot in het Collectiecentrum (A'dam Noord) worden overgebracht.
De overige twee bruiklenen, te weten het Model Heilige Grafkerk te Jeruzalem (1669) en het portret van Carel Quina (1622-1689), geschilderd door Jacob Ferdinand Voet, blijven nog wel onderdeel van de tentoonstelling Wereldstad; deze bevinden zich in een andere zaal.
De bruiklenen van de twee grote schilderijen van Jacob en Adriana Quina, geschilderd door Ferdinand Bol, zijn verlengd tot eind 2021. Deze schilderijen zijn onderdeel van de tentoonstelling “Hollanders van de Gouden Eeuw” bij de Hermitage in Amsterdam.
Nieuw onderdeel 'Wapenkaarten' toegevoegd aan de PWQ collectie
Binnen de rijke collectie van de PWQ Stichting bevonden zich een aantal zogenaamde ‘Wapenkaarten’ (kwartierstaten, stambomen, stamreeksen en zelfs een rouwbord), allen gekenmerkt door de afbeeldingen van familiewapens en de familierelaties. Deze prachtige objecten zijn nooit opgenomen in een catalogus en werden simpelweg naast alle schilderijen bewaard in het depot.
Tot nu! De kaarten zijn samengebracht in een nieuwe (sub)collectie en te zien op de website. Alle objecten zijn goed beschreven wat en wie ze voorstellen.
De nieuwe serie heeft het PWQ kenmerk ‘WK’. De gebruikte foto’s zijn nu nog van een matige kwaliteit, maar binnenkort worden de kaarten met een hoge resolutie gefotografeerd (en op de website geplaatst).
PWQ's collectie 'Varia Objecten' gecatalogiseerd
Al jaren beschikte de PWQ Stichting over een gevarieerde hoeveelheid losse objecten, niet behorende bij de schilderijen of het (miniatuur-) zilver. Deze ‘curiosa’ zijn afkomstig van verschillende personen uit de familie die ze hebben bewaard omdat ze bijzonder of dierbaar waren.
Het is een bonte verzameling van borden, doosjes, zegels, penningen, poppen, waaiers, knopen, ringen, stoelen, tinnen soldaatjes … tot enkele kloostermoppen afkomstig van de 13e-eeuwse woontoren De Pol, de oorsprong van de familie Van de Poll. Ook het bekende 17e-eeuwse model van de Heilige Grafkerk (van Carel Quina) hoort bij deze collectie.
Enkele bestuurs- en familieleden hebben de opbergkasten in het depot uitgespit en de objecten gefotografeerd en van een uniek PWQ catalogusnummer voorzien. Vervolgens konden alle objecten beschreven worden en -eindelijk- zichtbaar gemaakt worden via de website.